Thứ tự ưu tiên và độ tuổi sữa mẹ
Đây là dòng sữa duy nhất, quý giá mà mẹ có thể dành tặng cho bé khi chào đời. Khuyến khích cho các bé bú ngay mới sinh. Và kéo dài ít nhất đến 6 tháng tuổi, hoặc 1 tuổi, 2 tuổi hoặc xa hơn. Nếu bé đã bú sữa mẹ hoàn toàn thì không cần phải dặm thêm sữa ngoài. Trừ khi có yêu cầu đặc biệt của chuyên gia sức khỏe.
Sử dụng sữa – sữa công thức
Đây là sữa được làm gần giống với sữa mẹ về các mặt dinh dưỡng. Nhưng thiếu các yếu tố miễn dịch so với sữa mẹ. Trong trường hợp bé không thể bú sữa mẹ 0 – 6 tháng, sữa công thức có thể dùng cho các bé ở độ tuổi trên. Từ 6 – 12 tháng tuổi: sữa công thức chỉ được khuyên dùng khi bé không thể bú mẹ.
Một điều cha mẹ cũng nên biết, Tổ Chức Y tế Thế Giới (WHO) cũng nhấn mạnh: nhiều cha mẹ nghĩ sữa công thức dành cho bé 6 tháng tuổi trở lên (follow-up formula) sẽ nhiều chất dinh dưỡng hơn và phù hợp hơn sữa mẹ vì bé lớn hơn.
Suy nghĩ này là không đúng. Nó không chứng minh khoa học nào đến hiện tại nói sữa follow-up có thể thay thế sữa mẹ. Điều này có nghĩa không có sai biệt nào về dinh dưỡng khi bé vẫn bú mẹ hoàn toàn qua 6 tháng tuổi.
Điều lưu ý: Bé bú mẹ hoàn toàn khi bước qua 6 tháng tuổi. Bé nên có chế độ ăn cân bằng 1 số chất đạm. Đặc biệt thịt bò, heo để gia tăng nguyên tố sắt cho bé. Bé cũng nên bổ sung thêm vitamin D 300iu/ngày và omega-3 DHA/EPA nếu chế độ bé không đủ.
Sử dụng sữa – sữa tươi thanh trùng nguyên kem
Sữa tươi thanh trùng chỉ khuyên thay thế sữa công thức khi qua 1 tuổi. Không thay thế sữa mẹ. So với sữa công thức, sữa tươi thanh trùng sẽ có thời gian bảo quản ngắn hơn (< 1 tháng). Các loại sữa này phải bảo quản lạnh. Do đó, dinh dưỡng sữa tươi thanh trùng sẽ tập trung những chất dinh dưỡng cần thiết trong giai đoạn 1-2 tuổi. Nhất là canxi, kali và chất béo nhiều hơn so với sữa công thức.
Sữa tươi thanh trùng nguyên kem tức là chứa 3.5-4g chất béo/100ml sữa cần cho cung cấp chất béo để phát triển giai đoạn này. Bé thừa cân béo phì thì cần tư vấn chuyên gia dinh dưỡng. Sữa tươi thanh trùng ít béo/sữa gầy. Khuyến cáo không dùng trong độ tuổi này vì lượng chất béo thấp.
Lời khuyên: Nên thay thế từ từ sữa công thức để bé có thời gian thích nghi. Bạn cũng không cần phải lo lắng. Nếu bé không thích uống sữa tươi thì không cần chuyển. Nhưng chế độ ăn bé chú ý thêm canxi từ cá tôm, kali từ chuối, cà chua và 1 số quả mọng nước, và chất béo từ dầu và cá có dầu như cá thu, cá hồi, cá chép, và lươn.
Sử dụng sữa – sữa tươi tiệt trùng
Sữa này giống sữa tươi thanh trùng. Nhưng được xử lý nhiệt cao hơn nên thời gian bảo quản lâu hơn (có thể lên 6 tháng). Nó không cần bảo quản lạnh vì chứa 1 số chất điều vị và bảo quản. Sữa này khuyên dùng như 1 phần trong chế độ ăn dinh dưỡng cân bằng cho bé sau 2 tuổi. Vì sau độ tuổi này sữa không còn là dinh dưỡng chính. Mà là một nguồn bổ sung canxi. Nhưng, canxi bé có thể lấy cân bằng từ nhiều nguồn khác như cá tôm, trứng, phô mai.
Do đó, nếu bé không uống sữa nữa. Mẹ vẫn có thể đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ cho bé bằng cách cân bằng dinh dưỡng trong bữa ăn của bé. Nên lựa chọn một số thực phẩm giàu canxi 2-3 bữa trong tuần.